Nar Üzerine Genel Kültür

     Bugün aslında farklı bir meyve için hazırlık yapıyordum lakin sevdiğim bir büyüğüm ile sabah ayak üstü konuşurken nar üzerine muhabbet ettik biraz. İlginç ve hoşuma giden bir cümlesi oldu. "Dikkatini çekti mi hocam dedi cennet kelimesi her yerde aynı ama cehennem kelimesinin bir ismi de nar. Dünyadaki en güzel meyvelerden biri ve cennet meyvesi olarak biliniyor ama cehennem manasına geliyor. Düşündürücü." 

     Oradan çıktıktan bir süre sonra sağ olsun google amcaya danıştım. Benim çok faydasını bilmediğim lakin araştırınca yaprağından kabuğuna kadar her yerinden şifa akan bir meyve çıktı içinden. Son on yılda, nar bileşenlerinin antioksidan, antikanserojenik ve anti-inflamatuar özellikleri üzerine kanser, kardiyovasküler hastalık, diyabet, diş rahatsızlıkları, erektil disfonksiyon, bakteriyel enfeksiyonlar ve antibiyotik direncinin tedavisi ve önlenmesine odaklanan çok sayıda çalışma yayınlanmış.(1)

     Biz küçükken narın tanelerini yere dökmeden yiyebilen cennete girer diye bir söz vardı. O zamanlar bu sözün nara verilen kutsallıktan ileri geldiğini düşünmemiştim. Başladım araştırmaya orta doğu toplumunda görünen bir meyve ise kesin kutsal kitaplarda da geçiyordur diye.  Daha doğrusu Kuran'ı Kerim'de geçtiğini biliyordum belki diğer kutsal kitaplarda da geçiyordur diye düşündüm. Kuran'ı Kerim'de 3 yerde Tevrat'ta ise 20 yerde geçiyor. Zaten Özellikle Musevilikte Nar önemli bir meyve imiş. Çok fazla dini boyutuna girmek istemiyorum derya deniz bu konu araştırmak isteyenler araştırabilir. 

     Sağlığa ve güzelliğe o kadar faydası olduğuna inanılmış ki ana vatanı olan İran'da İran kralı İsfendiyar'ın narı yedikten sonra yenilmez olduğu söylenir. Bizim Anadolu toplumunda da güzellik sembolü imiş zaten nar. Eskiden erkekler sevdiği kıza nar götürerek evlenme teklif edermiş. Eğer bilmeyen varsa Sezen Aksu - Yalnız Kullar şarkısında "Şu gelen yar olaydı/Elinde nar olaydı" muhabbeti de oradan geliyor diye tahmin ediyorum.

     İkinci düşündüğüm şey ise kelime kökeni idi. Ginseng bitkisinden sonra bitkilerin nereden geldiği ile beraber kelime manalarında bir gizem yatabileceğini düşündüm. Kelime kökeninde Türkçe olarak çok bir şey bulamadım ama İngilizce etimoloji araştırması çok eğlenceli geçti. İngilizce "pomegranate" olarak yazılıyor. Patlayan kabuk manasına geliyormuş "granate". Silah oyunları oynayanlar bilir el bombası da "grenade" diye geçiyor;"pome" de bir tür elma çeşidi. yani patlayan kabuklu elma manasına geliyor. Latincesi de "punica granatum" fenikelilerin patlayan elması. Bence eğlenceli bir türetme yöntemi olmuş.

(1)Jurenka JS. Therapeutic applications of pomegranate (Punica granatum L.): a review. Altern Med Rev. 2008 Jun;13(2):128-44. PMID: 18590349